Zonne-energie als duurzame drager voor maatschappelijk ondernemen

Op landgoed Buitengoed De Herfte in de stadsrand van Zwolle, komen veel mooie en duurzame functies bij elkaar. Ontstaan als herontwikkeling van voormalige sociale werkplaats Wezo en de naastgelegen boomkwekerij. Hier gaan duurzaam en sociaal ondernemerschap hand in hand met fraaie landschapsaanleg. Maar wat te doen met een reststrook langs het spoor? Een veiligheidszone met hoogspanningsleidingen waar geen publiek mag komen? Dé ideale plek voor een zonnepark, vond mede-initiatiefnemer Jeroen Heethaar.

Inmiddels is Energiepark Zwolle volop in bedrijf. De 20.000 zonnepanelen op 6 ha. grond voorzien met 6 Megawatt de bedrijfjes op het Buitengoed én 1700 nabijgelegen huishoudens van goedkope stroom. Met als bijzonderheid: een schaapskudde die het gras onder de panelen kort houdt en zodoende zorgt voor behoud van een gezonde, natuurlijke bodem. De schaapskooi is helemaal ‘circulair’ gebouwd, dus geheel uit sloopmaterialen. “Alles wat je ziet: het grasland, de zonnepanelen, de schapenweide en schaapskooi, vormt samen een unieke combinatie van toepassingen.”

Zonnepanelen en schaapskudde op de reststrook langs het spoor

Buitengoed De Herfte, landschapspark met energieopwekking, maatschappelijk ondernemen, en schaapskudde
Buitengoed De Herfte is 14 ha. groot, en valt onder de overkoepelende Stichting Meedoen in het Groen. Jeroen is bestuurslid. “De grootste uitdaging was om aan te tonen dat het allemaal binnen de exploitatie van het zonnepark kan. Het is een samenspel van goedkope energie, elkaar (de bedrijfjes) de ruimte geven, en het creëren van een aantrekkelijke plek. Je hoort vaak sombere geluiden over hoge kosten, maar het kàn dus gewoon. Je moet er wél iets moois van maken. En niet alleen jezelf de profits toe-eigenen, maar ook anderen laten meeprofiteren,” is de overtuiging en drijfveer van Jeroen. “Elk bedrijf zou sociaal-maatschappelijk betrokken moeten zijn. Als iedereen dat voor een deel bij het grote geheel betrekt, in samenspel, dan is er niets aan de hand! Trek het bij elkaar.”
Want Buitengoed De Herfte is niet zomaar een zonneveld of een bedrijventerrein, maar één met een sociaal-maatschappelijke bestemming: ambachtelijke bedrijvigheid met leerwerktrajecten en kansen voor mensen met afstand tot de arbeidsmarkt. Met als trefpunt: lunchcafé annex boerderijwinkel Kas van Kaat.

fraai landschapspark met schaapskooi

Herbestemming, medewerking van gemeente en provincie
Jeroen Heethaar was al in een vroegtijdig stadium benaderd voor de herinvulling van dit gebied. Insteek van de gemeente Zwolle was het terugbrengen van de groene hoofdstructuur en een plek voor mensen met afstand tot de arbeidsmarkt. Daarmee kreeg dit totaalconcept een sociaal-maatschappelijke setting.
Ook voor het idee van een zonnepark stond de gemeente meteen open, en werkte mee aan de bestemmingsplanwijziging, al was dit niet in één keer rond. Er was namelijk aanvankelijk nog geen woonbestemming, terwijl dat wel noodzakelijk was voor de verzorging en veiligheid van de schaapskudde, en bewaking van het terrein. Nu wonen Jeroen en zijn vrouw Elsbeth aan de rand van het terrein. Elsbeth verzorgt rondleidingen op het terrein, en heeft er een bedrijfje.
Ook over medewerking van de provincie Overijssel heeft Jeroen niet te klagen. Een enthousiaste gedeputeerde, en betrokken medewerkers die volop meewerkten aan de beoogde bestemmingsplanwijziging. En provinciale bijdrage uit middelen voor Kwaliteitsimpuls Groene Omgeving, maakte de fraaie landschapsaanleg mogelijk (exclusief de installatie van het zonnepark). Het Energiepark Zwolle is nu een mooie landelijke voorloper. En, zeker in combinatie met de gebiedsontwikkeling, een schoolvoorbeeld van hoe de provincie zonneparken graag ziet.

Toekomst
Het Energiepark is sinds 2019 volop in bedrijf. “We doen het goed, hebben nu al de dubbele stroomproductie ten opzichte van dezelfde periode vorig jaar. We hebben nog 1 jaar nodig om alles helemaal fijn te slijpen en de kwaliteit te bestendigen. Dus alles nog één slag verder te brengen.”

Je moet er wél iets moois van maken. En niet alleen jezelf de profits toe-eigenen.”
De schaapskudde houdt het gras onder de panelen kort.

Kwaliteitswinst

  • Nieuwe functies voor 2 leegstaande terreinen met gebouwen

  • Fraaie landschapsaanleg

  • Duurzame, goedkope energieopwekking

  • Agrarisch karakter door de schaapskudde

  • Duurzame toepassingen, zoals ‘circulair’ bouwen en herplant van 1600 bomen

  • Sociaal-maatschappelijke en ambachtelijke bedrijvigheid (ca. 7 bedrijfjes)

  • Horecagelegenheid annex biologische kwekerij en boerderijwinkel Kas van Kaat

  • Rondleidingen voor publiek

Project specificaties

Categorie Nieuwe energie
Locatie Buitengoed De Herfte, Herfterlaan 2, Zwolle
Eigenaar Stichting Meedoen in het Groen
Transformjaar 2016-2019
Nieuwe functie combinatie van zonnepark, sociale bedrijvigheid en kleinschalig agrarisch bedrijf
Meer informatie http://www.Buitengoeddeherfte.nl
http://www.Energieparkzwolle.nl

https://www.overijssel.nl/onderwerpen/omgeving/omgevingsvisie/